Sasha Berliner (US) tiltle: Fantome music: Jazz release date: march 28, 2025 label: Oitside In Music promotion: Lydia Liebman Promotions info artist: Sasha Berliner © Rootsville 2025

De achtergrond van de hedendaagse muziekscene kan lijken op de schijnbare verdeeldheid van de bredere cultuur eromheen, aangezien verschillende visies proberen te definiëren wat muziek is, zou moeten zijn of ooit was. De subcultuur van jazz is schijnbaar geen uitzondering op de status quo, met facties van ideologieën over improvisatie, compositie en canonisering die allemaal strijden om hun definitie en perspectief om de gezaghebbende te zijn. Maak kennis met vibrafonist en componist Sasha Berliner, een reeds geprezen stem in de hedendaagse scene, aangekondigd als zijnde "in het firmament van het hier en nu in moderne jazz, en lijkt waarschijnlijk die bovenste stratosfeer nog enige tijd te bezetten" (All About Jazz). Te midden van de muzikale strijd roept Berliners artisticiteit op tot een staakt-het-vuren in het debat dat traditie tegenover moderniteit plaatst, alsof de twee tegenover elkaar staan. Na haar veelgeprezen albums Azalea (2019) en Onyx (2022) presenteert Berliner Fantome, een opvallende uitspraak die oproept om de muziek te nemen voor wat het is en de brute kracht van het categoriseren van jazzmuziek achter zich te laten.

De titel van het album, Fantome, is de code waarmee het hart achter het album kan worden geïnterpreteerd. Fantome, wat letterlijk vertaald 'fantoom' betekent, is een petitie om de strijd tussen genreconventies en de rubriekachtige benadering van jazz en luisteren teniet te doen. "Fantome gaat over het creëren van stemmingen, het maken van nieuwe interpretaties van bekende liedjes of zinnen en het presenteren van instrumentale configuraties die zelden eerder zijn gedaan of onderzocht", legt Berliner uit. "Het gaat niet over het beargumenteren van wat wel of niet zou moeten zijn, maar gewoon accepteren wat is, een artistieke stem nemen voor precies hoe het is zonder te proberen het te categoriseren of het bij elke stap te achterhalen.

Terwijl Berliner zich wilde verdiepen in het creatieve proces dat evenveel put uit alle hoeken van de jazz van vroeger en nu, werd ze omringd - zowel in persoon als via platen - door een enorme zee van gelijkgestemde individuen. Of het nu ging om directe verbale verklaringen of impliciete muzikale overeenstemming, Berliner vond verwantschap in de muziek van artiesten als Vijay Iyer, Ambrose Akinmusire, Taylor Eigsti (te horen op Fantome), Stefon Harris, Arooj Aftab, Ganavya en Jason Moran. "Ze staan ​​er allemaal om bekend dat ze niet alleen hun eigen improvisatiestijlen creëren, maar ook hun eigen werelden op hun albums," zegt Berliner. "Het is echt boeiend en krachtig."

Als componist en arrangeur schrijft Berliner op een manier die transformatief van aard is en haar standpunt belichaamt. Een voorbeeld hiervan is haar arrangement van de geliefde Billy Strayhorn-standaard, "Upper Manhattan Medical Group". Berliners arrangement is een ode aan die baanbrekende standaard die een essentieel onderdeel was van haar vroege jazzopleiding, maar presenteert het op zo'n manier dat het haar unieke artistieke lens vastlegt, door middel van reharmonisatie en ritmische en melodische verplaatsing. Berliner merkt op dat een deel van haar aanpak draait om het feit dat ze graag "meerdere manieren ziet om een ​​enkele melodie te presenteren of een ritme te contextualiseren", een feit dat evenzeer duidelijk is in haar originele composities. "Construction" illustreert dit goed en is een origineel waarvan de naam is afgeleid van variërende melodische en harmonische constructies van dezelfde baslijn en akkoordritme die door het hele stuk voorkomen. Eén iteratie is ruimer, bestaande uit een pedaalnoot met verschuivende bovenstructuren, terwijl een andere melodieus complex is, met hoekige harmonieën en een bewegende baslijn.

Berliners kenmerkende compositiestem wordt verder geïllustreerd op het album met "Khan Younis", een nummer waarvan de titel verwijst naar de gelijknamige Palestijnse stad. Een diep emotioneel stuk, "Khan Younis" is een hymnische kreet die parallel loopt aan de wanhoop die Berliner voelde toen zij, samen met de rest van de wereld, het voortdurende conflict in Palestina zag. Een contrast met dit stuk is "The Worst Person in the World". Hoewel de titel zwaar of wrokkig lijkt, zijn de toon en boodschap ervan nogal tegengesteld, aangezien het stuk niet naar een individu is vernoemd, maar naar een Noorse film met dezelfde titel.

Een van de meest opvallende elementen van Fantome is het vermogen van het ensemble om Berliners visie feilloos te realiseren. Het is geen geringe prestatie om het perspectief van de componist te belichamen die nog niet zijn eigen kunnen en persoonlijkheid naar voren heeft gebracht, en de band is er klaar voor. Naast het standvastige leiderschap van Sasha Berliner op vibrafoon, bevat Fantome Taylor Eigsti (piano), Harish Raghaven (bas) en Jongkuk Kim (drums) als vaste band. Het album bevat ook gastoptredens van David Adewumi (trompet), Rico Jones (saxofoon) en Lex Korten (piano).

Fantome vertegenwoordigt een nieuwe stap voor Berliner, maar een die logisch is binnen haar oeuvre. Fantome is een hoogtepunt van haar eerdere compositieaanpak, maar ze waagt zich ook aan een nieuw avontuur waarin ze de muziek vooropstelt en de genre-argumenten achterwege laat. Ze wil een duidelijke stempel drukken op het muzikale landschap en anderen aanmoedigen om een ​​stap vooruit te zetten en datgene te creëren wat de moeite waard is om te horen.